Of UHD-blu-rays kunnen worden afgespeeld op HD-tv’s (of beamers) is één ding, maar dan is ook nog de vraag of dat voordelen heeft. Je denkt al snel van niet, de videocompressie van de speler downsamplet het beeld naar Full HD en SDR in Rec.709. Maar tests tonen aan dat UHD-blu-rays op een HD-tv er meestal ook veel beter uitzien dan de normale blu-ray-versies.
Een van de redenen daarvoor is dat de UHD-blu-ray met H.265/HEVC gebruik maakt van geavanceerdere videocompressie (codec) dan een blu-raydisc, die nog steeds is gebaseerd op de voorganger H.264/ MPEG-4 AVC. HEVC kan beter overweg met beelden die op analoge 35mm-film opgenomen zijn. De natuurlijke filmgrain wordt op het door UHD gedownsamplede beeld zuiverder weergegeven, terwijl het blu-ray-beeld er vaak wat vager uitziet.
In tegenstelling tot de vrees dat de HDR-SDR-conversie artefacten of valse kleuren kan veroorzaken, toont het gedownsamplede beeld meestal rijkere kleuren en minder kleurstrepen (banding) dan de HD-tegenhanger van een blu-raydisc. Het heeft dan ook nut dat de videoprocessor in de UHD-blu-rayspeler meer uitvoergegevens beschikbaar heeft voor conversie, terwijl die beeldinformatie al verloren is gegaan in de blu-ray door de manier waarop die is opgeslagen.
Deze afbeelding illustreert het zogenaamde ‘banding’. (Bron: Wikipedia)
Bovendien is de Ultra-HD-blu-ray het eerste medium dat video’s opslaat als volledige frames met een framerate tot 60 Hz. Met een blu-ray ligt het maximum op 24 hertz – 50 of 60 frames per seconde kan alleen in interlaced vorm worden opgeslagen. Als je een 4K-disc met 50 of 60 volledige frames afspeelt (bijvoorbeeld een UHD-documentaire of een high-framerate-film zoals Gemini Man), dan geeft de UHD-blu-ray-speler die ook in Full HD door op met die framerate. HD-televisies en -beamers kunnen dat formaat meestal ook ontvangen en afspelen.
Tot slot zijn er de filmstudio’s zoals 20th Century Fox, Disney en Sony Pictures, die alleen 3D-geluid bieden op 4K-blu-ray, maar niet op normale blu-raydiscs. Hoewel daar geen technische noodzaak voor is, maar het om een marketingstrategie gaat, verandert het niets aan het feit dat je als gebruiker je toevlucht moet nemen tot UHD-discs om 3D-geluid te krijgen.
(Nico Jurran/Alieke van Sommeren, c’t magazine 9/2020, p. 92)
Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op gebied van homecinema en het laatste IT-nieuws ? Meld je dan hier aan voor onze nieuwsbrief:
Blijf op de hoogte!
