Een moderne pc monitor of scherm biedt een overmaat aan functies en instellingen, waarvan het nut en hoe je ze moet gebruiken niet altijd duidelijk zijn. Hier vind je het antwoord op een aantal van de meest gestelde vragen met betrekking tot pc-monitoren. Dit is het eerste deel van deze FAQ. Deel twee lees je hier.
Ik kan de beloofde resolutie/framesnelheid/kleurdiepte niet instellen op mijn pc monitor. Wat kan ik daaraan doen?
Als instellingen niet beschikbaar zijn hoewel de monitor en de videokaart ze wel aankunnen, zijn er twee hoofdverdachten: de kabel en het stuurprogramma. Ons algemene advies is daarom om de door de fabrikant geleverde beeldschermkabel en het nieuwste grafische stuurprogramma te gebruiken.
Welke signaalingang heb ik nodig voor welke resolutie?
Dit hangt niet alleen af van de resolutie, maar ook van de gewenste refreshrate en kleurdiepte. Hoe meer informatie verzonden moet worden, hoe meer bandbreedte de verbinding moet bieden. DisplayPort 1.2 of HDMI 1.4 zijn bijvoorbeeld met hun 17,3 en 10,2 Gbit/s nog steeds voldoende voor full-hd tot 144 Hz. Voor 4K vanaf 90 Hz moet de pc monitor al over DisplayPort 1.4 of HDMI 2.0 beschikken.
Alle versies van HDMI en DisplayPort kunnen het beeldsignaal ook verzenden met 10 bit per kleurkanaal. Dit maakt niet alleen meer dan een miljard kleurgradaties mogelijk in plaats van 16,7 miljoen, maar het is ook een vereiste voor weergave met HDR, oftewel High Dynamic Range. De vereiste bandbreedte voor hetzelfde aantal pixels en dezelfde framesnelheid neemt dan met 25 procent toe.
Met HDR-metadata, die nodig zijn voor de contrast rijke weergave, heb je minimaal DisplayPort 1.4 of HDMI 2.0b nodig. Bij Intel is DisplayPort 1.2 al voldoende.
De aangekondigde nieuwe generaties DisplayPort 2.0 en HDMI 2.1 zouden een enorme bandbreedte van respectievelijk 80 en 48 Gbit/s moeten halen. Maar ze halen sommige resoluties ook alleen maar door het beeld in te dikken met behulp van Display Stream Compression (DSC).
De tabel hieronder laat voor de meest gebruikte resoluties zien welke versie van een aansluiting je nodig hebt. We houden geen rekening meer met interfaces zoals VGA en het uitstervende DVI.
Kan ik mijn oude monitor met HDMI-ingang aansluiten op de USB-C-uitgang van mijn nieuwe laptop?
In principe wel, maar alleen via een omweg. Laptops geven momenteel alleen DisplayPort-signalen uit via hun USB-C-aansluiting. Je hebt dus een adapter of een USB-C-HDMI-kabel nodig om het DisplayPort-signaal naar HDMI te converteren. Deze kabels zijn al te krijgen voor minder dan 20 euro. Hetzelfde geldt overigens voor DVI.
Als mijn 32-inch scherm de Windows-desktops van mijn twee computers naast elkaar weergeeft in de PbP-modus, wordt het beeld met de standaardinstellingen van de pc monitor aan beide zijden platgedrukt: aan de boven- en onderkant komen zwarte balken. Als ik de interpolatie via het menu Beeldscherm naar schermvullend zet, wordt het beeld uitgerekt en dus vervormd.
Blijkbaar stuurt de monitor in de PbP-modus de verkeerde resolutie naar de aangesloten grafische kaarten; helaas hebben we dit al eerder gezien bij enkele modellen. Om het goed te laten werken, moet je in het grafische stuurprogramma op beide computers een aangepaste resolutie aanmaken met de volledige hoogte, maar slechts de helft van de breedte van de pc monitor. De juiste waarden voor een 4K-scherm zijn bijvoorbeeld 1920 × 2160. Je moet ook de verversingsfrequentie aangeven. Belangrijk: zorg ervoor dat je op beide computers dezelfde frequentie specificeert. Met 60 Hz speel je op safe.
Ik heb een monitor met UHD-resolutie. Ik kan echter alleen met DisplayPort 1.2 het scherm met een resolutie van 4K op 60 Hz aansturen. Bij HDMI werkt dit alleen met 30 Hz, hoewel de pc monitor en mijn grafische kaart HDMI 2.0 ondersteunen.
Bij sommige monitoren is de HDMI-ingang in de fabriek omwille van de compatibiliteit ingesteld op HDMI 1.4; HDMI 2.0 moet je handmatig inschakelen via het beeldmenu. Afhankelijk van de fabrikant is de optie verborgen in de instellingen voor de poort, de beeldinstellingen of in het algemene gedeelte. Daarna moet je de verversingsfrequentie van 60 Hz ook kunnen kiezen in het grafische stuurprogramma, zodat de muisaanwijzer en de vensters niet meer schokken bij het verschuiven. Maar je moet zeker de bij de pc monitor geleverde kabel gebruiken, omdat niet elke kabel geschikt is voor zulke hoge resoluties.
Staat de oplossing of het antwoord dat je zoekt voor je pc monitor of scherm hier niet bij? We hebben hier nog meer tips voor je scherm aansluiten en instellen. Gerelateerde informatie, van kleurprofielen voor je monitor tot reviews van 4K-monitoren vind je op onze site en nog veel meer info lees je op je gemak in c’t magazine.
(Benjamin Kraft en Alieke van Sommeren, c’t magazine)
Mijn gloednieuwe Lenovo ThinkPad X1-laptop schakelt zichzelf soms uit met een ‘low battery’-waarschuwing, terwijl die niet leeg is. Wat kan de oorzaak...
Ik wil mijn Mac graag updaten naar macOS Catalina (10.15), maar ik weet niet zeker of mijn software daarna nog wel werkt, omdat de ondersteuning voor ...
